ภาษาญี่ปุ่น ว่าด้วยเรื่องของ รสชาติ  味（aji）ตอนที่ 2

โดย อ.ปมโปโกะ

คราวที่แล้ว　พูดถึงรสสองรสคือ เผ็ด（辛い：karai）และหวาน（甘い：amai）ไปแล้ว  สำหรับรสต่อมาคือ รสเค็ม เนื่องจากว่าบางคนพูดเป็น “คาไร่” บ้าง “ชิโอะคาไร่” บ้าง

จึงมีอีกคำเกิดตามหลังมาคือ「しょっぱい」（shoppai）คำนี้ใช้กับความเค็มที่ไม่ต้องขึ้นอยู่กับเกลือ เช่น น้ำปลาของเรา บางทีจะใช้ว่า “ชิโอะคาไร่” ก็กระไรอยู่　เพราะน้ำปลาไม่ใช่เกลือ

สำหรับรสเปรี้ยว（酸っぱい：suppai）ส่วนใหญ่เป็น รสชาติ ของผลไม้
ผลไม้ญี่ปุ่นส่วนใหญ่จะมีรสค่อนข้างเปรี้ยว แต่เนื่องจากคนญี่ปุ่นไม่ค่อยกินผลไม้ที่หวานมากๆ เลยกลายเป็นว่าผลไม้ที่หวานอมเปรี้ยวของเรา คนญี่ปุ่นจะว่ามันหวาน ส่วนหวานอมเปรี้ยวของเขาสำหรับเรามันเปรี้ยวแล้ว

ตัวอย่างเช่น「アセロラ」（aserora）ผลไม้จากต่างแดนที่มีโอกาสได้กินแต่น้ำ น้ำอเซโลล่าขายดีที่ญี่ปุ่นเพราะเชื่อว่ามีวิตะมินซีสูงมาก รสก็หวานอมเปรี้ยว (เขาว่างั้น) แต่ถ้าเชื่อลิ้นผม ผมขอบอกว่ามันไม่หวานเลย ออกเปรี้ยวเหมือนมะยม

อาหารที่เปรี้ยวของญี่ปุ่นคือ ซูชิ เพราะในซูชิจะใส่น้ำส้มสายชู（お酢：osu）ยิ่งเป็นซูชิที่เขาเรียกว่า จิราชิซูชิ（チラシ寿司：chirashi-sushi） หรือข้าวคลุกซูชิก็จะเปรี้ยวมาก

รสสุดท้ายคือขม（苦い：nigai）เป็นรสที่ไม่ค่อยพึงประสงค์ พูดปั๊บส่วนใหญ่ก็นึกถึงรสยา หรือผลไม้ที่ไม่สุกดี เมนูรสขมที่คนชอบกันคือ มะระ

มะระที่ญี่ปุ่นจะเป็นมะระขี้นก เดิมเป็นเมนูที่คนทางใต้แถบคิวชูหรือโอกินาว่านิยมกัน ชื่อที่รู้จักดีคือ「苦瓜」（niga-uri）หรือฟักขม และมีชื่อเล่นเป็นภาษาถิ่นโอกินาว่าว่า「ゴーヤ」（gooya）

อีกอย่างที่ขมคือกาแฟ คนญี่ปุ่นจะกินกาแฟแบบไม่ใส่น้ำตาล ไม่ใส่นมมากเรียกว่า「ブラック・コーヒー」（burakku-koohii）หรือกาแฟดำ ยิ่งช่วงหน้าร้อนจะนิยมกินมาก เหมือนกินโอเลี้ยงเมืองไทย แต่ว่าจะไม่ค่อยมีรสชาติ

คนญี่ปุ่นบ้ากาเกา（カカオ：kakao）หรือโกโก้ซึ่งเป็นส่วนผสมหลักในการผลิตช็อกโกแล็ตมาก มีผลิตภัณฑ์ช็อกโกแลตผสมกาเกามากจนขม แต่เขาเชื่อว่าดีต่อสุขภาพ ผมไปซื้อมาลองกินแล้ว ขมจนเกรงว่าจะนอนไม่หลับเพราะมีคาเฟอีนสูงไม่แพ้กาแฟเลย

นอกจากรสชาติหลักทั้ง 5 แล้ว ยังมีรสชาติ “ฝาด” ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า「渋い」（shibui）ได้แก่รสชาเขียว รสผลไม้ที่ยังไม่สุก

คำนี้หากเอาไปพูดถึงคน อาจจะมีความหมายว่า “เค็ม” หรือ งกในภาษาไทย แต่ก็ใช้เป็นคำชมได้เช่นกัน โดยใช้ชมเสื้อผ้าที่ดูสง่า หรือการวางตัวอย่างสง่า ดูเป็นผู้ใหญ่ รสนิยมที่ดูเคร่มขรึม การชมในลักษณะเช่นนี้อาจจะมีต้นตอมาจากประเพณีชงชา เพราะชาฝาดแต่มีรสเป็นเอกลักษณ์

ส่วนรส “มัน” ของไทยต้องแยกให้ออก ระหว่างมันด้วยน้ำมัน กับมันถั่ว
มันน้ำมัน มันเนยจะเรียกว่า「油っこい」（aburakkoi）
ส่วนมันถั่ว มันมันฝรั่งพวกนี้ไม่ได้มันด้วยไขมัน เป็นรสชาติที่ยากจะอธิบายเป็นภาษาญี่ปุ่น

ปกติเวลาพูดถึงรสชาติที่ยากจะระบุว่าเป็นรสอะไรนี้ นิยมใช้คำว่า「旨い」（umai）ซึ่งหลายคนเข้าใจว่าแปลว่าอร่อยเหมือน「美味しい」（oishii）แต่จริงๆ แล้วเป็นชื่อรสหนึ่งซึ่งมีความกลมกล่อม เมื่อเอ่ยถึงรสนี้ คนญี่ปุ่นมักนึกถึงสาหร่ายคมบุ（昆布：kombu）หรือน้ำซุปที่ต้มจากผักหรือเนื้อสัตว์ที่เรียกว่า「だし」（dashi）

บ้างก็ว่าเป็นรสชาติของผงชูรส（科学調味料：kagaku-choumiryou；科学：kagaku：วิทยาศาสตร์；調味料：choumiryou：เครื่องปรุง）นั่นแหละ ซึ่งในระยะหลังๆ ก็มีการแอนตี้การใส่ผงชูรสไม่แพ้ที่เมืองไทย จนหลายๆ ร้านติดป้าย「無化調」（mukachou） “ไม่ใส่ผงชูรส”

นอกจากรสชาติเหล่านี้แล้ว ยังมีคำศัพท์ซึ่งอธิบายความอร่อยของอาหารต่างๆ นานา เช่น
「まろやか」（maroyaka）หมายถึง รสนุ่ม (นึกภาพเหมือนอาหารละลายในปาก)
「歯応え」（hagotae）หมายถึงความกรุบ เคี้ยวมัน
「ぱりぱり」（paripari）หมายถึงความกรอบร่วน เช่น เวลากินมันฝรั่งทอด
「粘り」（nebari）หรือ「ねばねば」（nebaneba）หมายถึงความหนืด เช่น เวลากินถั่วหมักนัตโต

ส่วนถ้าเป็นความเหนียวของเนื้อสัตว์จะเรียกว่า「粘っこい」（nebakkoi）
ถ้าแข็งก็เรียกว่า「硬い」（katai）
ตรงข้ามกับความนุ่ม「柔らかい」（yawarakai）

ส่วนคำว่า “อะจิ” นอกจากยังเอาไปพ่วงท้ายชื่อสารพัดชื่อให้มีความหมายว่า “รส…” ด้วย  เช่น ไอศครีมทั้งหลายทั้งแหล่ เช่น
「バニラ味」（banira-aji：รสวานิลลา）
「チョコ味」（choko-aji：รสช็อคโกแลต）
「イチゴ味」（ichigo-aji：รสสตรอเบอรี่）
「コーヒー味」（koohii-aji：รสกาแฟ）
「抹茶味」（matcha-aji：รสชาเขียว）เป็นต้น

ที่ญี่ปุ่นไอศครีมโคนเขาจะเรียกว่า「ソフトクリーム」（sofuto-kuriimu）หรือซอฟต์ครีมนั่นเอง ที่น่าสนใจคือแต่ละท้องที่ก็จะงัดเอาของดีของท้องถิ่นมาทำเป็นซอฟต์ครีม แล้วติดป้ายว่าหากินได้เฉพาะที่เมืองนี้เท่านั้น

เช่น จังหวัดยามางาตะ มีชื่อเสียงเรื่องลูกแพร์พันธุ์ลาฟรันซ์ ก็จะมีซอฟต์ครีม “ลาฟรันซ์อาจิ” รสอื่นๆที่น่าสนใจเช่น

「黒ゴマ味」（kurogoma-aji：รสงาดำ）
「芋味」（imo-aji：รสมันเทศ） ส่วนที่น่าตกใจก็มีเช่น
「わさび味」（wasabi-aji：รสวาซาบิ）กินแล้วคงฉุนพิลึก

ถึงคำว่า “อะจิ” จะเอาไว้พ่วงชื่อรสต่างๆ เช่น รสทุเรียน ก็บอกว่า「ドリアン味」（dorian-aji）ได้แต่นมสารพัดรสของไทยเราจะไม่เรียกว่าเป็นนมรสโน้นรสนี้ แต่จะนิยมเรียกโดยพ่วงคำว่า「オ･レ」（o-re）ซึ่งมาจากภาษาฝรั่งเศสว่า “au lait” หมายถึง ผสมนม

เข้าใจว่าเริ่มตั้งชื่อตาม　 「カフェ･オ･レ」（kafe-o-re）ซึ่งเป็นกาแฟใส่นม (หรือนมรสกาแฟ)
พอใส่รสสตรอเบอรี่เข้าไปก็เรียกว่า「イチゴ･オ･レ」（ichigo-o-re）
ใส่กล้วยเข้าไปก็เป็น「バナナ･オ･レ」（banana-o-re）
ใส่ชาเขียวลงไปก็เป็น「抹茶・オ・レ」（matcha-o-re）
ส่วนนมรสช็อคโกแลตที่นี่เรียกว่า「チョコ･オ･レ」（choko-o-re）
ซึ่งจะไม่ค่อยมี เพราะปกติมีเครื่องดื่มประเภทโกโก้（ココア：kokoa）อยู่แล้ว.

 

บทความน่ารู้จาก  อ.ปมโปโกะ อ่านเพิ่มเติม คลิกที่นี่

ตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสารการศึกษาวันนี้  คอลัมน์เรียนจากป้ายสไตล์ญี่ปุ่น

---

• เรียนต่อญี่ปุ่น หลักสูตรภาษาญี่ปุ่นระยะยาว
• เรียนต่อญี่ปุ่น หลักสูตรภาษาญี่ปุ่นระยะสั้น

ศูนย์แนะแนวศึกษาต่อประเทศญี่ปุ่นเจเอ็ดดูเคชั่น
เป็นสำนักงานในประเทศไทยของสถาบันโดยตรง  แนะแนวศึกษาต่อญี่ปุ่นทุกระดับ โดยศิษย์เก่าญี่ปุ่น  ดำเนินการสมัคร เรียนต่อญี่ปุ่น ครบครันทุกขั้นตอน  โดยไม่คิดค่าดำเนินการใด ๆ รวมถึงค่าส่งเอกสารไปที่ญี่ปุ่น

ปรึกษาเรื่องเรียนต่อญี่ปุ่น โทร. 02-665-2969, 02-258-3983
email : ask@jeducation.com

ขอข้อมูลเพิ่มเติม คุยกับเจ้าหน้าที่ คลิกเลย  >> https://bit.ly/jed-line